Een belangrijke trend van de afgelopen jaren is de toename van de vraag naar en het aanbod van kleinschalige en flexibele kantoorruimte. Deze verandering komt mede door de explosieve groei van het aantal eenmanszaken en zzp’ers. Maar de vraag naar flexibiliteit binnen de kantorenmarkt is ook veranderd door de komst van de zogenoemde ‘flexibele schil’ bij grotere werkgevers. Dit betekent eenvoudigweg dat de arbeid binnen organisaties wordt geflexibiliseerd. Het voordeel hiervan is dat ondernemers de mogelijkheid hebben om snel in te spelen op veranderingen binnen de markt. Door de flexibilisering van arbeid is de vraag naar flexibele kantoorruimten ook sterk gegroeid.
Het aanbod van flexibele kantoorruimte is dan ook sterk toegenomen. In 2019 werd in totaal zelfs circa 125.000 m² kantoorruimte gehuurd door aanbieders van flexibele kantoorruimte. Dat is veel meer dan in 2018 toen in totaal circa 75.000 m² werd gehuurd. Daarbij moet nog bedacht worden dat in deze cijfers niet is meegerekend de, vaak (deels) leegstaande, kantoren of kantoorvloeren die door vastgoedeigenaren zelf zijn omgezet naar flexibele en kleinschalige verhuur.
Hoewel het aantal business centers in heel Nederland de afgelopen jaren sterk is gegroeid, viel in 2019 op dat vooral in Amsterdam en Utrecht veel kantoorruimte werd verhuurd aan diverse aanbieders van flexconcepten. Zo ging het in Amsterdam om bijna 45.000 m², waarvan de helft in het centrum van Amsterdam. In de gemeente Utrecht werd circa 42.000 m², waaronder 10.000 m² aan het concept Peper in je pand aan de Europalaan. De opname in Rotterdam (2.800 m²) en Den Haag (circa 7.500 m²) was veel lager. Buiten de G4 viel vooral Almere op met een opname van circa 5.700 m² verdeeld over twee business centers.
Marktleider International Workplace Group (IWG), moederbedrijf van vergader- en werkplekverhuurders Regus en Spaces, nam het leeuwendeel van de opname voor haar rekening. In totaal ging het om circa 65.000 m² verdeeld over 18 locaties. Verder huurde onder meer The Office Operators circa 4.500 m² voor twee vestigingen en ScaleHub 2.500 voor eveneens twee vestigingen. Nieuwkomer Fosbury & Sons is in 2019 gestart met een vestiging in Den Haag (6.000 m²) en Amsterdam (7.000 m²). Binnen Nederland heeft aanbieder Regus verreweg de meeste vestigingen.
De vraag naar en het aanbod van flexibele kantoorruimte neemt naar verwachting verder toe. Bedrijven willen meer flexibiliteit in huurtermijnen en benodigde ruimte. Ook facilitering van huurders door middel van aanvullende diensten en interactie met andere bedrijven worden door huurders van business centers gewaardeerd. Naar verwachting zal er de komende jaren een concentratie zijn van flexconcepten binnen de G4 en enkele grote andere kantoorsteden. Daarbij gaat het vooral om locaties met hoogwaardig openbaar vervoer in of bij het centrum en minder om snelweglocaties.
Voor bedrijfsmakelaars biedt de flexibilisering van de kantorenmarkt kansen en bedreigingen. Voor advies en het vinden van het juiste pand voor aanbieders van flexconcepten speelt de makelaar uiteraard een belangrijke rol, waarbij deskundigheid en goede kennis van de markt als toegevoegde waarde ingezet kunnen worden. Anderzijds verschuift een deel van de vraag van eindgebruikers van reguliere kantoorruimte naar flexconcepten. Als een pand eenmaal is verhuurd aan een business centers, wordt de verdere verhuur aan bedrijven niet automatisch uitbesteed aan een bedrijfsmakelaar. Soms zorgt het concept zelf voor de verhuur en daarnaast zijn er tal van gespecialiseerde (online) tussenaanbieders, al begeven zich nu ook diverse bedrijfsmakelaars zich op deze markt. Kansen liggen er vooral bij het begeleiden van eindgebruikers naar het juiste flexconcept. Het verdienmodel is daarbij wel anders. Het gaat immers veelal om korte contracten en kleine metrages. Bedrijfsmakelaars zullen daarom goed moeten nadenken over de vergoedingen voor hun dienstverlening.
MEER WETEN?
Wilt u onderzoek doen naar hoe de flexibilisering van kantoorruimte in uw gemeente of regio ervoor staat? Of wilt u een adviesrapport maken voor een business center voor uw opdrachtgever? Bel dan naar 06-23642884 of stuur een email naar: info@doresearch.nl